सत्ता आणि सुंदरी

सोंदर्य हस्तगत करण्याची
एक आदिम लालसा
नेहमीच लसलसते प्रत्येक सत्तेत
याच हव्यासापोटी
एखादा लंकाधीश
सोन्याच्या राजधानीसह जळून जातो
एखादा दु:शासन
शंभर पोरांच्या जन्मदात्रीस निपुत्रीक बनवतो

पण
आसीम सोंदर्यालाही असतोच
एक पुरातन शाप
त्यालाही मोजावी लागते किमंत
सत्तेच्या जवळ जाण्याची

म्हणूनच
कुरुक्षेत्रावरील विजयाच्या पताका
पांचालीच्या मुलांच्या रक्ताने भिजतात
आणि  अग्निपरीक्षा गाडल्या जातात
खोल खोल दुभंगणाऱ्या धरतीत 

चित्तौडच्या किल्ल्याबाहेर
घोड्यांच्या टापांचे आवाज वाढताच
केशरात  जपलेला एक सकवार  देह
विसर्जित होतो लालबुंद जौहरात
आणि, मुघल- ए- आझमच्या
विजयाची नौबत झडताच
राजप्रसादाच्या भिंतीत कळ्या गुदमरतात

युगांन युगे,
हे असेच चालू आहे
एखाद्या सनातन संगनमता सारखे
अनिच्छेने असो किवां इच्छेने
जेव्हा जेव्हा
सत्ता काबीज करू पाहते आसीम सोंदर्य
किवां सोंदर्य आवळते मखमली पाश तख्ताभोवती
तेव्हा तेव्हा
ते जळून दग्ध होताना पहिले आहे
सतयुगापासून कलियुगाने

म्हणूनच
मला नाही नवल वाटत
मी नाहीं कारण शोधत
गीतिका शर्माच्या फासाचे
फिझाच्या 'गूढ' मृत्यूचे
भंवरी देवीच्या हत्येचे
===============
अभिजित अत्रे

जाब

ठाऊक आहे मला
एके दिवशी परत करायला लागेल
ज्याचे त्याला, हे शरीर
आणि मग कोण जाणे किती
नश्वर आवर्तने करून पुन्हा मी
जन्मीन, एक माणूस म्हणून
भीती मरणाची नाही
भीती ही आहे कि तेव्हाही मी
असाच बेसावध राहीन याची
आणि तसे झाले तर पुन्हा,
पुन्हा व्हावे लागेल निरुत्तर
जेव्हा विचारील ते टोकदार प्रश्न

तसा मी वाकबगार आहे उत्तरे देण्यात
बायकोला, साहेबाला, मित्रांना
अगदी वकिलाच्या नोटिशीचाही
मी भूगा भूगा करतो माझ्या
हजरजबाबी वाणीने आणि पेनाने
पण ते चालून येते माझ्यावर
सवालांचे अठराअक्षौहिणी सैन्य घेऊन
आणि एका क्षणांत चोळामोळा करते
माझ्या समर्थनांच्या बुजगावण्यांचा

तसे फार मोठे नाही ते
माझ्याच एवढे आहे
आणि जगेलही माझ्याच एवढे
अजून पाच.. दहा.. वीस .. तीस वर्ष
नक्की किती हे फक्त ते जाणून आहे
ते.... माझेच आयुष्य
ते विचारते मला जीवघेणे प्रश्न
माझ्या बिछान्या भोवती
दात कोरत उभे राहते ते रात्री
आणि मला विचारते जाब
मी वाया घालवलेल्या त्याच्या
वर्षांचा.
=================
अभिजित अत्रे

मुरलीधराची ऑबीच्यूरी

परवा भर दुपारी
खून झाला सदाशिव पेठेत
खुन्या मुरलीधराचा
नाही मूर्ती शाबूत आहे अजून
गाभारयासकट
तिचे देवत्व जपले आहे आम्ही
हेरीटेजचा ट्याग लावून
(साल, देवालापण हेरीटेजच्या यादीत
घालू शकतात माणसे, कमाल आहे)
तर सांगायचा मुद्दा हा की
मंदिर अजून जागेवर आहे
पण देवाच्या पोटातून
सळया गेल्यात आरपार
रक्त नाही आलेले
पण सिमेंट वाहतंय भळाभळा
पाटाच्या पाण्यासारखे
जीर्ण वाडे आणि
खोखो कबड्डीची मैदाने ओलांडून
लक्ष्मी रस्त्यापर्यंत पसरलेत
त्याचे ओघळ
पण कुठेच काही खबर नाही खुनाची
लोक म्हणतात
देव मरूच शकत नाही
जो अमर आहे
त्याचा कसा खून होईल?
जाऊदे..
आपणतरी कशासाठी गोळा करायचे
कोणीतरी, कधीतरी, कुठेतरी, मेल्याचे
पुरावे? आणि,
ज्यांनी खून केला ते छापतीलच
सगळ्याच पेपरात लवकरच
एक दहा-वीस मजली ऑबीच्यूरी
===============
अभिजित अत्रे

काही क्षणिका

एक झाड
==========================
टेकडी वरचा तो पर्णहीन पुरातन वृक्ष
तसा जिगरबाज
त्याने सोडली नव्हती आशा
नव्या हिरव्या पालवीची
अन धाडले होते मुळांना
खोल खोल
जेव्हा दगडच लागला
तेव्हा दिली होती साद
तेव्हा नाही दिले तू
हाकेला उत्तर
आत्ता दाटून येतंय तुला
पण आता वठलेल खोड
खराट्याच्या काड्या झालेले
हात उंचावून भिक मागतय
आता पाऊस नको...
...वीज पाठव
*****************
एक खासदार
******************************
सुखी माणसाकडे सदराच नसतो
हे समजल्यावर तो नागडाच
फिरायला लागला गावभर
लोक हसले, फिदीफिदी
मग त्याने त्याचे कातडेच
छिलून घेतले
आता तो मजेत आहे
गेंड्याची झूल पांघरून
हिंडतोय सुखाने
कधी राज्यसभेत
कधी लोकसभेत
***************

बिल्ल्यात डोकावताना...

******************

जनरलच्या कडक इस्त्री केलेल्या
ऑलिव्ह ग्रीनवर ऐटीत रूळलेल्या

शिस्तबद्ध ओळीत लगडलेल्या

रंगीबेरंगी रीबिनीत सजलेल्या

डझनभर पदकांपेक्षा

नेहमीच जास्त असते संख्या
युद्धात मारल्या गेलेल्या
जवानांची
म्हणूनच त्या चकचकीत बिल्ल्यात
मला प्रतिबिंबित होताना दिसतात
शिलाई मशीन समोर वाकलेली
पांढरी कपाळे
****************

अभिजित अत्रे